Өнгөрөгч оны арванхоёрдугаар сард УИХ-ын Хүний эрхийн дэд хорооноос долдугаар сарын 1-ний үймээний улмаас хилсээр яллагдсан, эрх нь зөрчигдсөн иргэдийн мэдээллийг сонсох парламентын Нээлттэй сонсголыг зохион байгуулсан билээ. Энэ сонсголд танилцуулах ёстой бас нэг асуудал нь онц байдлын үеэр галт зэвсэг хэрэглэсэн нь хууль ёсны байсан эсэхийг тодруулах явдал байсан ч тухайн үед энэ хэрэг мөрдөн байцаалтын шатанд явсан учраас мөрдөн байцаалтын нууцыг задруулж болзошгүй гэдэг үндэслэлээр асуудлыг түр хойшлуулж, хэрэг шүүхээр шийдэгдсэний дараа сонсголыг үргэжлүүлэхээр болсон билээ. Гэвч одоо Ерөнхий прокурор энэ хэргийг дахин шалгуулахаар үүрэг өгсөн тул сонсголыг ч бас хойшлуулахаас аргагүйд хүрээд байгаа юм байна. Гэтэл 250 гаруй иргэнийг шүүхээр яллаж, таван хүний аминд хүрсэн энэ хэрэг хэдхэн хоногийн дараа хоёр жилийнхээ ойтой золгох гэж байдаг. Тиймээс УИХ-ын Хүний эрхийн дэд хороо цагдаа нарын хэрэг шийдэгдэхийг хүлээлгүйгээр Нээлттэй сонсголын дүгнэлтийг УИХ-д танилцуулахаар болжээ. Одоо УИХ-ын Хүний эрхийн дэд хороон дээр бэлтгэж байгаа сонсголын дүгнэлтийг ирэх долоо хоногт УИХ-д танилцуулж, Хууль зүйн байнгын хороо болоод нэгдсэн чуулганаар хэлэлцүүлэх гэнэ.
Сануулахад, долдугаар сарын 1-ний онц байдлын үеэр тушаалгүйгээр гал нээсэн, таван хүний амь хөнөөсөн хэрэгт холбогдуулан тухайн үед Цагдаагийн ерөнхий газрын даргын үүрэг гүйцэтгэгчээр ажиллаж байсан хошууч генерал Ч.Амарболд, Нийслэлийн цагдаагийн газрын дарга асан О.Зоригт, Хэв журмын хэлтсийн дарга асан Г.Ганбаатар, Эргүүл хамгаалалтын газрын дарга асан Ш.Батсүх нарт Эрүүгийн хуулийн 263-ын 2 буюу “Албан тушаалаа урвуулан ашигласны улмаас их хэмжээний хохирол, хор уршиг учруулсан” гэх зүйл ангиар, Эргүүл хамгаалалтын тасгийн зургадугаар хэлтсийн албан хаагчид болох Я.Хорлоорембүүчий, Д.Төмөрбаатар, Ү.Даржаа, Ю.Гантулга, А.Ууганбаяр, Б.Батцэрэн, Н.Ариунболд нарт Эрүүгийн хуулийн Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 91-ийн 1 буюу “Хүндрүүлэх нөхцөлгүйгээр хүнийг санаатай алсан” гэдэг зүйл ангиар эрүү үүсгэн шалгасан. Гэвч мөрдөн байцаалтын ажиллагаа жил хагас үргэлжилсний эцэст өнгөрөгч хоёрдугаар сард Нийслэлийн прокурорын газрын хоёрдугаар хэлтсийн хяналтын прокурор Ё.Сагсайгийн шийдвэрээр хэрэгсэхгүй болгосон билээ. Ингэхдээ цагдаагийн дарга нарын хэргийг албан тушаалын гэмт хэргээр зүйлчлэн Өршөөлийн хуульд хамруулж, харин буудсан цагдаа нарын хэргийг “Цагдаа нар хэргээ хүлээсэн ч хэний суманд хэн өртсөн нь тогтоогдоогүй” гэдэг үндэслэлээр хэрэгсэхгүй болгосон байдаг. Гэвч талийгаачдын ар гэрийнхэн Нийслэлийн прокурорын тогтоолыг үл зөвшөөрөн Улсын Ерөнхий прокурорт гомдол гаргаад багагүй хугацаа өнгөрсөн. Мөн өнгөрөгч дөрөвдүгээр сард хотын төв талбайд жагсаал цуглаан зохион байгуулж, өлсгөлөн зарласан Иргэний хөдөлгөөнүүд ч тэдэнтэй хэлэлцээр хийхээр томилогдсон УИХ-ын ажлын хэсгийн гишүүдтэй “Долдугаар сарын 1-нд хүний амь хөнөөсөн хэрэгт хэн буруутайг олж тогтоох, энэ тухай прокурорын тайлбарыг УИХ дээр сонсох” тохиролцоотойгоор өлсгөлөнгөө тараасан. Нэг үгээр хэлбэл, энэ асуудал хуулийн байгууллагын хүрээнээс хальж, УИХ-ын төвшинд асуудал тавигдаад байгаа гэсэн үг. Ерөнхий прокурор энэ хэргийг сэргээхдээ цагдаагийн дарга нарын хэргийг Өршөөлийн хуульд хамрагдахгүй өөр зүйл ангиар шалгах, хүн буудсан цагдаа нарын зүйл ангийг ч мөн өөрчилж, хуулиар хариуцлага хүлээлгэж болох шинэ зүйл ангиар хэрэг үүсгэх үүргийг прокурорын мөрдөн байцаах албанд өгөөд байгаа тухай бид өмнө мэдээлсэн. Манайд хуулийн өмнө хүн бүхэн тэгш эрхтэй гэсэн Үндсэн хуулийн зарчим үйлчилдэг хэдий ч долдугаар сарын 1-ний хэрэг дээр энэ хэрэгт холбогдсон цагдаагийнхан болон иргэдэд шүүх ялгавартай хандсан гэдгийг мэргэжлийн хүмүүс хэлдэг. Дээр нь УИХ-ын даргын захирамжаар байгуулсан, онц байдал зарласан үеэр төрийн өндөр албан тушаалтнууд хэрхэн ажилласан бэ гэдгийг үнэлж дүгнэх ёстой ажлын хэсэг одоо болтол дүгнэлтээ УИХ-д танилцуулаагүй, ҮАБЗ рүү явуулсан нэрээр дарчихаад байгаа. Тиймээс дуулиант хэргийн хоёр жилийн “ой” болохоос урьтаж парламент ямар нэгэн байр суурь илэрхийлэхээс өөр гарцгүй болоод байна.
Б.СЭМҮҮН