Шинэчлэлийн ажил хэр урагштай байгааг сурвалжлахаар очиход энэ талаар огт ярьж байгаагүй мэт орчин хүлээн авсан юм. Ажилчид нь цайны цагтаа орсон юм уу гээд түр хүлээсэн ч байшингийн шавардлага хийж буй залуусаас өөр нүдэнд торох хүн байсангүй. Ус чийг, химийн бодист идэгдэн арматур нь гартлаа элэгдсэн байшин, цэвэрлэх тогоо нь эвгүй үнэр ханхалуулсан хэвээр. Мөн орон сууц барих боломжгүй орчинтой энэ газарт “Заг констракшн” барилга барьж захиалга авч байх аж. Цэвэрлэх байгууламжийн асуудалд ХХААХҮЯ-аас тендер зарлаж, техник, эдийн засгийн үндэслэлийг нь ШУА-ийн эрдэмтэд, ШУТИС-ийн багш нар, Арьс боловсруулах үйлдвэрийн мэргэжилтнүүд боловсруулсан. Зарим хүний таамаглаж байгаагаар шинэчлэл хийх график нь бүрэн гараагүй аж. Үүнийг урьдчилан цэвэрлэх байгууламжийн ерөнхий инженер “Тендерт шалгарсан компани нь эргэн төлөгдөх нөхцөлтэйгээр ажлаа явуулж байгаа. Ямар ч байсан төлөвлөсөн хугацаандаа амжихыг зорьж байна” хэмээн тайлбарлаж байна. Мөн тендерт шалгарсан “Сант Хан” ХХК-ийн мэргэжилтэнтэй уулзахад “Бидний хувьд шаардлагатай тоног төхөөрөмж ороод ирвэл ирэх сард ч дуусгаж чадна. Насос, шүүр зэрэг тоног төхөөрөмжөө бага зэрэг хүлээх шинжтэй байгаа болохоор барилгын засварын ажлаа гүйцэтгэж байгаа. Өөрсдийн хөрөнгөөр хийж байна. Тэгээд ч олон жил ярьсан энэ асуудлыг шийдэх болсон нь сайн хэрэг биз дээ. Харин ч энэ ажилд төр засгаас анхаарал хандуулж байгаад баярлаж байгаа. Мөн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр байнга шүүмжлэл тавиад байх юм. Түүнийгээ боливол яасан юм бэ” гэсэн хариуг өгсөн юм.
Урьдчилан цэвэрлэх байгууламжтай холбоотой зарим асуудлыг тус байгууллагын дэд дарга З.Занданпүрэвээс тодруулсан юм.
-Цэвэрлэх байгууламжтай холбоотой хэл ам маш их гардаг байсан. Технологийн шинэчлэлээр үүнийг шийдэж чадах уу?
-Одоо сайжруулахгүй бол төв цэвэрлэх байгууламжийн үйл ажиллагааг улам л доголдуулна. Арьс ширний үйлдвэрүүд бол нэлээд хортой нөхцөлд үйл ажиллагаагаа явуулдаг газар. Хаягдал нь ч бас тийм л байгаа. Цэвэрлэх байгууламж “Харгиа” нэртэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулдаг байхдаа арьс, ширний хаягдал буюу хром болон сульфаттай усыг нэг шугамаар дамжуулдаг байсан. Түүнээс болж хүхэр, аммиак зэрэг хортой нэгдлүүд үүсч байсан. Тиймээс дээрх хаягдлыг нэг шугамаар явуулж исэлдэж, урвалд оруулахгүйн тулд тус тусд нь шугам тавьж байна. Мөн цэвэрлэх тогооны насос, шүүрийг шинэчилснээр хаягдлыг бүрэн цэвэрлэдэг болно.
-Ажил нэлээд удаашралтай байх шиг санагдлаа. Ажиллаж байгаа хүн ч цөөхөн?
-Ажил бага зэрэг оройтож эхэлсэн. Тендерт шалгарсан компани маань засвараа хийж байна. Одоохондоо барилгын засвар болон тогооны засварыг хийж гүйцэтгэнэ. Зарим хоолойг шинэчилж, булсан. Харин насос, шүүр зэргийг бид Италиас захиалан авчирч байгаа болохоор гурван сар тээвэрлэнэ. Арванхоёрдугаар сараас хүлээгээд авчих байх. Ямар ч байсан захиалсан хугацаандаа авахыг хичээж байна. Санхүүгийн асуудлаа шийдэх гэж бас компани маань ч ажлаа гүйцэтгээд хийх ёстойгоо л хийж байна.
Энэ сарын эхээр арьс, ширний үйлдвэрүүдийн үйл ажиллагааг зогсоож ажилдаа оржээ. Гэхдээ засварын ажил удаашраад зогсохгүй эдийн засгийн нөхцөл байдалд ч сөргөөр нөлөөлж мэдэх юм. Сүүлийн хэдэн долоо хоногт арьс, ширний үнэ нэлээд унаж байгаа. Ченжүүд ч, арьс, шир боловсруулах үйлдвэр ч мөнгөө түгжихийг хүсэхгүй шүү дээ. Сүүлийн хэдэн сард “Эмээлт” захаар үзэгддэг гадны худалдан авагчид ч цөөрсөн байна. Үүнээс шалтгаалан малчид хямд үнээр арьс, ширээ холоос авчирч байгаадаа бухимдалтай байгаа аж. Тиймээс урьдчилан цэвэрлэх байгууламжийн шинэчлэлийн ажлыг гүйцэтгэж шаардлагатай мөнгийг нь даруйхан шийдэх хэрэгтэй. Хэдийгээр энэ мөнгө 2010 оны төсөвт суугаагүй ч Сангийн яам, НЗДТГ энэ асуудалд анхаарлаа хандуулан Төрийн санд байршуулсан аж. Тиймээс засвар гүйцэтгэхээр ажилдаа орсон компанийн ажилд дэмжлэг үзүүлж урьдчилан цэвэрлэх байгууламжийг ашиглалтад түргэн оруулах хэрэгтэй байна.
Т.ЕСӨН-ЭРДЭНЭ
Зохиогчийн эрх: "Улс төрийн тойм" сонин